დივიდენდის გატანა ნიშნავს კომპანიის მიერ მიღებული წმინდა მოგების განაწილებას პარტნიორებს ან აქციონერებს შორის. ბიზნესის განვითარების ეტაპზე ეს პროცესი მნიშვნელოვანია, რადგან ის აჩვენებს კომპანიის ფინანსური სტაბილურობას და მომგებიანობას.
დივიდენდის გატანა შესაძლებელია მხოლოდ მას შემდეგ, რაც კომპანია დაფარავს ყველა ვალს, გადასახადს და უზრუნველყოფს ბალანსის დადასტურებას. ამ დროს ბუღალტრული მომსახურება აუცილებელია იყოს პროფესიონალური, რათა მოგება სწორად იყოს გამოთვლილი და ასახული ანგარიშგებაში.
დივიდენდის გატანა საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით
დივიდენდის გატანა საქართველოში რეგულირდება საგადასახადო კოდექსით, რომლის მიხედვითაც დივიდენდად განაწილებული თანხა წარმოადგენს საშემოსავლო გადასახადის ობიექტს.
თუ კომპანიის მფლობელი ფიზიკური პირია, გადასახადის განაკვეთი შეადგენს 5%-ს, ხოლო თუ დივიდენდი ერიცხება იურიდიულ პირს, გადასახადი არ წარმოიქმნება მანამ, სანამ თანხა არ აისახება ფიზიკურ პირებზე.
დივიდენდის გატანა უნდა მოხდეს გამგეობის ან პარტნიორთა კრების გადაწყვეტილებით, რომელიც დოკუმენტურად უნდა დამტკიცდეს ოქმით ან ხელმოწერილი ფორმით.
დივიდენდის გატანა და ბუღალტრული აღრიცხვა
დივიდენდის გატანა ბუღალტრული თვალსაზრისით ითვლება მოგების განაწილებად და უნდა აისახოს შესაბამის ანგარიშებზე.
ბუღალტერმა უნდა გამოიყენოს ანგარიშის გრაფა “დარიცხული დივიდენდები” და მოამზადოს შესაბამისი საბუთები.
ამ პროცესში აუცილებელია:
- დადასტურებული ბალანსი არსებობა.
- მოგების განაწილების ოქმი.
- გადახდის საბანკო ამონაწერი და შემოსავლების დეკლარაცია.
დივიდენდის გატანა ფიზიკური პირებისთვის
დივიდენდის გატანა ფიზიური პირებისთვის გულისხმობს მოგების განაწილებას, რომელიც იბეგრება 5% საშემოსავლო გადასახადით. ამ გადასახადს იკავებს კომპანია და თავადვე უხდის ბიუჯეტს.
გადახდა უნდა მოხდეს განაწილების დღიდან არაუგვიანეს ერთი თვის განმავლობაში, რათა თავიდან აიცილოს ჯარიმა ან პენალტი.
დივიდენდის გატანა იურიდიული პირებისთვის
დივიდენდის გატანა იურიდიული პირებისთვის განსხვავებულია. თუ დივიდენდი ერიცხება სხვა ქართულ იურიდიულ პირს, გადასახადის გადახდა საჭირო არ არის, სანამ თანხა არ გადაეცემა ფიზიკურ პირებს.
თუ მიმღები არის უცხოელი იურიდიული პირი, მოქმედებს არარეზიდენტი საშემოსავლო გადასახადი, რომლის განაკვეთიც 5%-ია.
საქართველო ბევრ ქვეყანასთან ფლობს ორმაგი დაბეგვრის თავიდან აცილების ხელშეკრულებებს, რაც ამცირებს ან აუქმებს ამ გადასახადს.
დივიდენდის გადატანა და საგადასახადო ვალდებულებები
დივიდენდის გატანა დაკავშირებულია საგადასახადო ვალდებულებებთან, რომელთა დარღვევაც იწვევს ფინანსურ ჯარიმებს.
ბიზნესებმა უნდა დაიცვან შემდეგი ძირითადი წესები:
- გადასახადის გადახდა უნდა მოხდეს განაწილების დღიდან 1 თვის განმავლობაში.
- დეკლარაციის წარდგენა – ყოველი თვის 15 რიცხვამდე.
- ბუღალტრული დოკუმენტების შენახვა – მინიმუმ 6 წლის ვადით.
- შეცდომების აღმოჩენის შემთხვევაში საჭიროა შესწორებული დეკლარაციის წარდგენა.
დივიდენდის გატანა და საჭირო ბუღალტრული დოკუმენტაცია
დივიდენდის გატანა მოითხოვს სრულად ფორმალიზებულ საბუთებს, რათა კომპანიამ შეძლოს გადასახადების გამართლება შემოწმებისას.
აუცილებელია შემდეგი დოკუმენტების მომზადება:
- პარტნიორთა კრების ოქმი დივიდენდის განაწილების შესახებ.
- საბანკო გადარიცხვების ამონაწერი.
- საგადასახადო დეკლარაცია.
- ბუღალტრული აღრიცხვა და მისი ჩანაწერები.
- ხელმოწერილი დასტური მფლობელის მხრიდან მიღებულ თანხაზე.
დივიდენდის გატანა უცხოელ ინვესტორებთან მუშაობისას
დივიდენდის გატანა უცხოელ ინვესტორებთან თანამშრომლობისას საჭიროებს ორმაგი დაბეგვრის ხელშეკრულების გათვალისწინებას.
საქართველოს აქვს ხელშეკრულებები 50-ზე მეტ ქვეყანასთან, რაც საშუალებას აძლევს უცხოელ ინვესტორებს გადაიხადონ დაბალი ან ნულოვანი გადასახადი დივიდენდზე.
დივიდენდის გატანა და გადასახადი არ უნდა აღემატებოდეს 5%-ს.
დივიდენდის გატანა – ყველაზე გავრცელებული შეცდომები
დივიდენდის გატანა ხშირად იწვევს შეცდომებს, რომლებიც მომავალში იწვევს ფინანსურ ჯარიმებს.
ყველაზე გავრცელებული შეცდომებია:
- მოგების განაწილება დაუდასტურებელი ბალანსის საფუძველზე.
- დეკლარაციის დაგვიანებით წარდგენა.
- გადასახადის გადაუხდელობა დადგენილ ვადაში.
- უცხოელ აუქციონერებზე გადასახადის არასწორი გათვლა.
დივიდენდის გატანა მაქსიმალურად კარგი დაკვირვებით უნდა მოხდეს, რადგან ასეთ შემთხვევებში კომპანიას შესაძლოა დაეკისროს ფინანსური სანქციები.
დივიდენდის გატანა – დასკვნა
დივიდენდის გატანა წარმოადგენს ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ეტაპს ბიზნესის ფინანსურ საქმიანობაში, რადგან ის აერთიანებს მოგების განაწილებას, საგადასახადო ვალდებულებებს და ბუღალტრულ გამჭირვალობას. სწორად დაგეგმილი და შესრულებული პროცესი იცავს კომპანიას ფინანსური რისკებისგან და უზრუნველყოფს პარტნიორების სტაბილურ სარგებელს.
დივიდენდის გატანა არა მხოლოდ ფინანსური გადაწყვეტილებაა, არამედ კომპანიის გამჭირვალობის მაჩვენებელიც. მისი სწორი აღრიცხვა აჩენს ნდობას ინვესტორებში, აუდიტორთა და საგადასახადო ორგანოებთან ურთიერთობაში კი ამცირებს შეცდომების რისკს.
დივიდენდის გატანა უნდა განიხილებოდეს, როგორც კომპანიის სტრატეგიული ნაბიჯი, რომელიც საჭიროებს წინასწარ ფინანსურ ანალიზს და პროფესიონალურ მხარდაჭერას.
გამოცდილი ბუღალტრის ან აუდიტორის ჩართვა მაქსიმალურად დაგეხმარებათ თავიდან აიცილოთ შეცდომები და მიიღოთ მაქსიმალური სარგებელი კანონით გათვალისწინებული ფარგლებში, სწორედ ამიტომ ჩანიშნე უფასო კონსულტაცია Countman-ის გუნდთან.
